صراط مستقیم پلی بر روی جهنم است که همه انسان‌ها در قیامت از آن عبور میکنند.
بر اساس برخی از احادیث بر روی صراط مواقفی (ایستگاه‌هایی) وجود دارد که اعتقادات و اعمال فرد در آنها حساب رسی میشود.
سرعت گذر انسان‌ها از روی صراط متناسب با اعمال آنها در دنیاست، برخی به سرعت از آن می‌گذرند و برخی هزاران سال بر روی آن گرفتار خواهند بود و برخی از آن سقوط کرده، به جهنم می‌افتند.
به اعتقاد شیعیان مهم‌ترین سوال بر روی صراط سوال از ولایت امامان است…
🌟واژه شناسی: در قرآن کریم سه کلمه «صراط»، «طریق» و «سبیل» معنایی نزدیک به هم دارند، که معمولاً هر سه به «راه» ترجمه میشود. راغب اصفهانی تفاوت اساسی این سه واژه را چنین بیان میکند: «صراط» به معنی شاهراه، راه اصلی و راه روشن، «سبیل» به معنی راه آسان و هموار، و «طریق» به معنای راهی است که تنها پیاده می‌توان در آن حرکت کرد…
مفردات غریب القرآن، ص۳۱۲، واژة طرق
🌟حقیقت صراط: علامه تهرانی در کتاب معاد شناسی می‌نویسد:
💢صراط یعنی راه و چیزی که با پیمودن آن از چیزی به چیز دیگر می‌توان رسید؛ و واسطه و رابطِ بین دوچیز.
خداوند برای وصول به مقام انسانیت و فعلیتِ استعدادها و تقرّب به خدا و لقاءش راهی معین کرده است. صراط الله، راه به سوی خداست؛ و چون خدا محلّ و مکان خارجی ندارد پس مقصود راهی است از نفس انسان برای معرفت خدا.
در هر فرد از افراد بشر از درون و باطنِ نفس او راه و سَبیلی است به سوی خدا. آن راه باطنی در قیامت به صورت پلی به سوی بهشت مجسم میشود.
معصومین سریع‌ترین و کوتاه‌ترین و نزدیکترین راه را به سوی خدا پیموده‌اند و به همین دلیل صراط مستقیم نامیده شده‌اند، راهی که از نظر دقت از شمشیر برّنده‌تر و از مو باریکتر است… معاد شناسی، ج۸، ص۴۶
🌟صراط مستقیم در قرآن: کلمه «صراط»، چهل و پنج بار در آیات مختلف قرآن تکرار شده و در تمام موارد آن به صورت مفرد آمده است، در سی و دو آیه نیز با صفت «مستقیم» توصیف شده است…
بر اساس روایات معصومین (ع) باور به صراط از اعتقادات اساسی شیعیان است.
با توجّه به اینکه جهان آخرت تابع و آیینه‌ای از این دنیا می‌باشد، ارتباطی تنگاتنگ بین اعمال و رفتار این جهان و مسیری که انسان در این دنیا انتخاب میکند، با آن سرای وجود دارد. در حقیقت می‌توان این گونه بیان کرد که صراط و راه سختی که در آخرت وجود دارد، تابع راهی است که انسان‌ها در این دنیا سپری میکنند.
بیشترین بحثی که در مورد صراط در روایات و کتب تفسیری بیان شده است، در ذیل آیه ۶ سوره حمد می‌باشد: «إهدِنَا الصّرَاط المُستَقیمَ؛ (پروردگارا!) ما را به راه راست و صراط مستقیم رهنمون باش».
🌟صراط مستقیم: علامه تهرانی پس از نقل جمله معروف «اَلطُّرُقُ إلَی اللَهِ بِعَدَدِ أنْفاسِ الْخَلآئِق: راه‌هائی که بسوی خدا موجود است به تعداد نفس‌ها و جان‌های مخلوقات است» می‌نویسد هر موجودی از نقطه نظر آن نفسانیت خاصّی که دارد یک راه بخصوص از باطن خود به خدا دارد ولی صراط مستقیم تنها یک مسیر و بهترین راه قُرب به خداست و طُرُق مختلف به‌اندازه‌ای که به صراط مستقیم نزدیک هستند توانایی رساندن افراد به خدا را دارند.
در آیات قرآن و روایات، مصادیقی برای «صراط مستقیم» بیان شده است:
راهی است که به معرفت خدا میرسد
رسول خدا(ص)
امیرالمؤمنین(ع)
امامان معصوم
دین خداوند
عبادت حق تعالی
ارتباط و پیوند با خداوند
با توجه به اینکه تنها یک صراط مستقیم وجود دارد، امام خمینی در مورد تفسیر و جمع بین این مصادیق و بیان یکی بودن حقایق آنها می‌نویسد اطلاق کلمه «صراط» بر صورت انسانیت که عبارت از همان صفات انسانیت باشد، و بر امام و بر هدایت او و بر شریعت، و بر پلی که بر دوزخ کشیده شده جملگی صحیح است، زیرا همه اینها که بیان شد راه بهشت و طریق عالم نور و وسیله تقرّب به خداست….
🌟ویژگی‌های صراط: در اخبار بسیاری که از اهل بیت (ع) رسیده است صراط پُلی است بر روی جهنم که از مو باریکتر و از لبه شمشیر تیزتر است… جهنّم بین مردم و بهشت قرار دارد و همه باید از پل صراطی که بر روی جهنم قرار دارد عبور نمایند.
برخی به سرعت برق می‌گذرند، برخی مانند اسب به تاخت میروند، برخی سینه خیز و بعضی هم در حالی می‌گذرند که خود را به آن آویخته‌اند و آتش مقداری از بدن آنها را گرفته است.
🌟مراتب گذشتن از صراط: افرادی در دنیا آمده‌اند و مؤمن هم بوده‌اند ولیکن برای وصول به مقام توحید و قطع علاقه کلّیه از دنیا دچار ابتلائاتی می‌شده‌اند؛ آنان هم از صراط عبور می کنند، غایة الامر نه به آن سرعت بلکه به سرعت کمتر از برق مثلا باد عبور می کنند…
🌟برخی عالمان در توضیح باریکتر از مو بودن صراط می‌نویسد: صراط، باریکتر از مو و برّنده‌تر از شمشیر است همانند سیره امیرالمؤمنین(ع) چرا که زندگی آن حضرت در نهایت دقت و به تعبیری دیگر از مو باریکتر بود… و عدالت او سرمشقی برای پیروانش خواهد بود.
در روایات، یکی از مصادیق صراط مستقیم، حضرت علی(ع) دانسته شده که انسان اعمال و اخلاق خود را باید با ایشان تنظیم کند.
🌟موقف‌های صراط: یکی از سختی‌های صراط، وجود عقبه‌ها و به تعبیر دیگر، وجود ایست و بازرسی هایی است که در آن وجود دارد. شیخ صدوق معتقد است عقبه‌های صراط، واجبات و حرام‌هایی است که انسان در دنیا باید آنها را رعایت می‌کرد، هر یک از این عقبه‌ها به نام یکی از این واجبات و حرام‌ها هستند.
اگر در آن کار کوتاهی کرده باشد در هر عقبه تا هزار سال مورد بازخواست قرار می‌گیرد و اگر به درستی در دنیا از عهده آن برآمده باشد به سرعت به عقبه دیگر و در نهایت به بهشت میرسد…
🌟صراط همان صورت واقعیه حقیقیه انسانیت است؛ و حقیقت آن صورت، مسیر و راه علی بن أبی‌طالب است. أمیرالمؤمنین (ع) در دنیا زراعت کرد، باغ تهیه کرد، قنات جاری کرد، نخلستان ایجاد کرد، ولی آلوده نشد. ازدواج کرد، و فرزندان آورد، آلوده نشد.
حکومت نمود و آلوده نشد… این غیر از اقسام کارهای مردم است.
أمیرالمؤمنین(ع) از این اعمال جز نفس عمل غرضی و مقصدی نداشت. ایشان جز خدا نیتی نداشت…
💢پل صراط در عالم قیامت چگونه است؟
علت اینکه ما احتمالاً به یکی از دو آفت زیر مبتلا شدیم:
🌟 ۱- مبتلا به بیماری ضعف ایمان و کمبود یقین هستیم و در یک کلمه قیامت باورمان نشده است.
🌟 ۲- غرور بی جا نسبت به رحمت خدا و شفاعت اولیاء خدا در فکر ما به وجود آورده و کار ما را به بی پروایی و بی مبالاتی در امر دین خدا کشیده است.
در صورتی که همین یک آیه از قرآن کریم باید برای ما کافی باشد و ما را دگرگون سازد.
“وَإِن مِّنکُمْ إِلَّا وَارِدُهَا کَانَ عَلَى رَبِّکَ حَتْمًا مَّقْضِیًّا”… و هیچ کس از شما نیست مگر[اینکه] درآن وارد مىگردد. این [امر] همواره بر پروردگارت حکمى قطعى است. (آیه ۷۱، سوره مبارکه مریم)
آنگاه آنان را که پرهیزگار بودن نجات می‌دهیم و تجاوزگران را در میان جهنم به زانو در می‌آوریم.
البته مقصود از ورود به جهنم، اشراف پیدا کردن به جهنم است که لازمه‌ی عبور از صراط است و صراط از متن جهنم کشیده شده و همه باید از آن عبور کنند تا به بهشت برسند یا در بین راه به میان جهنم سقوط کنند.
🌟 بله، همین یک آیه کافیه که انسان را بلرزاند تا پیش خود فکر کند که ورود به جهنم حتمی و نجاتم مشکوک است.
نمی‌دانم از الذین اتقوا هستم که ناجی باشم یا از ظالمینم که هلاک گردم؟
🌟تمام افراد بشر بدون استثناء: کافران، منافقان، مؤمنان، همه و همه وارد جهنّم میشوند. از رسول خدا پرسیدند: آیا شما هم وارد جهنّم می‌شوید؟
فرمود: آری، ولی ما مانند برقِ گذرنده به سرعت عبور می‌کنیم.
🌟وقتی این آیه وارد شد، در روایت است که آنقدر رسول الله گریه کردند که زمین تر شد. و بعد به دنبالش این جمله آمد: ثُمَّ نُنَجِّی الَّذِینَ اتَّقَواْ وَ نَذَرُ الظَّالِمِینَ فِیهَا جِثِیا؛ و پس از ورود در جهنّم ما کسانی را که تقوا پیشه ساخته‌اند نجات می دهیم، چون تمام امّت را خدا به جهنّم می برد، و بار تمام امّت به دوش رسول خداست و او حمیم و دلسوز است بر آنها، لذا گریه می کند از روی ترحّم…
🌟 چرا همه وارد جهنم میشوند؟ سرّش اینستکه جهنّم در آخرت مظهر دنیاست در اینجا، و انبیاء و ائمّه و اولیاء هم در این دنیا آمدند، پس همه در جهنّم آمدند و از این جهنّم باید به بهشت بروند. چون دنیا پل آخرت و جهنّم پل بهشت است، و رسیدن به بهشت و مقام قرب حضرت حقّ بدون آمدن در دنیا و مجاهدات نفسانیه ممکن نیست؛ پس همه باید در این جهنّم بیایند و سپس خلاص شوند.
🌟 چرا پیامبران چون برق از جهنم عبور می کنند؟ آن کسانی که مانند پیامبران در دنیا می‌آیند و میروند و هیچ آلوده نمی‌شوند، و رنگ و بوی دنیا را بخود نمی‌گیرند، و زن و فرزند و کسب و تجارت آنها را از خدا باز نمیدارد؛ آنان بسرعت برق از آن عبور میکنند. و به مصداق آیه شریفه:👇
«رِجِالٌ لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لاَ بَیعٌ عَن ذِکرِ اللَهِ وَ إِقَامِ الصَّلَاوةِ وَ إِیتَآءِ الزَّکاوةِ یخَافُونَ یوْمًا تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَ الاْبْصَارُ.»… آیه ۳۷، از سوره النّور.
مردانی هستند که هیچ خرید و فروش و کسب و کار آنان را از یاد خدا و اقامه نماز و دادن زکات باز نمیدارد، و از روزی که دلها و چشم ها در آن روز دگرگون میشود سخت در هراسند.
🌟 أبداً از دنیا آلوده نشده‌اند، و دنیا نتوانسته است آنان را بخود سوق دهد و گرایش دهد.
و بنابراین چون از طرفی در دنیا آمده و رفته‌اند پس در جهنّم آمده‌اند و خارج شده‌اند؛ و از طرف دیگر چون در اینجا محبّت دنیا را بخود نخریدند و آلوده نشدند لذا در این دنیا وقوف نکرده‌اند و چون برق گذشتند.
🌟رسول خدا (ص) در این جهان یعنی در روی زمین شصت و سه سال درنگ فرمود، ولی یک لحظه در دنیا نبود. دنیا یعنی تعلّق و محبّت به غیر خدا و دلبستگی به زینت‌های آن، و گرایش به عالم غرور و باطل پیدا نکرد.پس پیامبر در روی زمین درنگ کرد ولی در دنیا درنگ نکرد … از انبیاء و ائمّه و اولیاء گذشته، افراد دیگر که در درجات مختلف پائین تری هستند و به دنیا دل داده‌اند، به حسب اختلاف درجات و بستگی آنها به دنیا عبورشان مختلف است.
🌟 مراتب گذشتن از صراط: بنا بر فرموده پیامبر (ص) عده ای با سرعت نور، عدهای با سرعت باد، گروهی با سرعت وسیله سواری تندرو، گروهی با سرعت وسیله سواری کندرو، گروهی با سرعت یک انسان دونده و گروهی با سرعت یک انسان پیاده از این پل عبور میکنند و…
🌟 افرادی در دنیا آمده‌اند و مؤمن هم بوده‌اند ولیکن برای وصول به مقام توحید و قطع علاقه کلّیه از دنیا دچار ابتلائاتی می‌شده‌اند؛ آنان هم از صراط عبور میکنند، غایة الامر نه به آن سرعت بلکه به سرعت کمتر از برق مثلا باد عبور می کنند.
🌟افرادی اهل آخرت هستند و نمی‌توان آنان را از اشقیاء شمرد، بلکه از اصحاب الیمین‌اند، اهل گناه هم نیستند، ولی آن عشق و شور و جذبه اهل توحید که چون جرقه آتش، اوهام و اعتبارات را بسوزانند در سرشان نیست، و دنبال خدا هم می‌گشته‌اند ولی نه با آن همّت بُرّنده و عزم کوبنده و با آن سرعت قاطع؛ اینها از روی صراط مانند آدم اسب سوار عبور میکنند، آتش هم به آنها نمیرسد؛ امّا به همان مقداری که چون اسب سواری از پلی عبور کند و در زیر آن آتش باشد به او حرارت میرسد، به همان مقدار اصحاب الیمین در طول عبور از صراط گرمای آتش را احساس می‌نمایند.
🌟انسان باید در دنیا زندگی کند، و از آن برای عوالم دیگر بگذرد و عبور کند. اگر همانطور که انبیاء و ائمه طاهرین زندگی کردند توأم با صدق و امانت و توحید باشد، خوب عبور میکند در غیر این صورت سقوطش حتمی است… و بعضی دیگر در عین آنکه از اصحاب الیمین هستند امّا به این قدر پاک و پاکیزه نیستند قدری تقصیر و خطا هم نموده و گناهانی هم داشته‌اند و خداوند آنان را آمرزیده، اینها از روی پل مانند آدم پیاده عبور می کنند.
🌟 «الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کبَائِرَ الاْءِثْمِ وَ الْفَوَ”حِشَ إِلاَّ اللَمَمَ إِنَّ رَبَّک وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ.» آیه ۳۲، از سوره النّجم؛ آن کسانی که از گناهان کبیره و قبائح اعمال اجتناب می‌ورزند مگر از خطاها و گناهان کوچک. چون پروردگار تو ای پیغمبر مقام مغفرتش بسیار باز و وسیع است.
🌟این چنین افرادی همانطور که بعداً در بحث شفاعت خواهد آمد بدون شفاعت به بهشت میروند، ولی البتّه مانند کسی که بخواهد مثلاً پیاده از روی چنین پلی عبور کند البتّه مشکلتر است از کسی که با اسب میرود… لابدّ منظره آتش را بیشتر می‌بیند، و از حرارت آن بیشتر متأثّر میگردد. بعضی از افراد مرتکب گناهان کبیره شده‌اند ولی چون دارای ایمان راسخ بوده‌اند مورد شفاعت قرار گرفته‌اند، اینها آهسته و لنگان می گذرند.
🌟و افراد ظالم و کافر به جهنّم می‌افتند، و چقدر جهنّم شان طول بکشد خدا میداند. البتّه درجات ظلم و کفر مختلف است؛ آنقدر باید بمانند تا آتش آنها را تطهیر کند: یک ماه، دو ماه، یک سال، دو سال، ده سال، هزار سال، خدا میداند چقدر می‌مانند؛ چون روز قیامت پنجاه هزار سال است و بالاخره باید آنقدر بمانند تا بیرون آیند. کسانی که از آتش بیرون می‌آیند، در حوض کوثر غسل میکنند و آن تاریکی‌ها و خرابی‌ها به برکت ولایت از بین میرود و پاک و پاکیزه به بهشت میروند.
🌟و حقیقت مطلب اینست که انسان باید در دنیا زندگی کند، و از آن برای عوالم دیگر بگذرد و عبور کند. اگر همانطور که انبیاء و ائمه طاهرین زندگی کردند توأم با صدق و امانت و توحید باشد، خوب عبور می کند؛ وگرنه نه….
🌟صراط همان صورت واقعیه حقیقیه انسانیت است؛ و حقیقت آن صورت، مسیر و راه علی بن أبی‌طالب(ع) است. أمیرالمؤمنین (ع) در دنیا زراعت کرد، باغ تهیه کرد، قنات جاری کرد، نخلستان ایجاد کرد، ولی آلوده نشد. ازدواج کرد، و فرزندان آورد، آلوده نشد. حکومت نمود و آلوده نشد… این غیر از اقسام کارهای مردم است. أمیرالمؤمنین از این اعمال جز نفس عمل غرضی و مقصدی نداشت. جز خدا نیتی نداشت.
🌟اسماعیل بن مسلم شعیری: “امام صادق(ع) از پدران گرامى آن حضرت علیهم السّلام نقل كرد كه پیامبر اکرم رسول(ص)خدا فرمود:🚩ثابت قدم ترين شما در صراط ، كسى است كه اهل بیت مرا بيشتر دوست مى دارد.📚 فضائل الشّیعة (شیخ صدوق) حدیث۳
🔆”حق الناس”: خدای مهربان به حق الناس بر گردن آدمها رحم نمی کند…
غالب بن محمد از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است كه در رابطه با مفهوم اين كلام خداوند متعال: «براستى كه پروردگار تو در كمينگاه است»، فرمود:
كمينگاه گذرگاهى است بر پل صراط كه هيچ بنده ستمگرى از آن نخواهد گذشت. وسائل الشيعه جلد ۱۶ صفحه۴۷
🌟اگر مردم آنقدري كه براي نجس و پاكي وسواس دارند كمي هم به حق الناس اهميت مي دادند، مشكلات شان كم مي شد. در حالي كه اسلام، طهارت و نجاست را آسان گرفته و مردم بر خود سخت مي گيرند ؛ اما به حق الناس ، بسيار اهميت داده ، ولي مردم آنها را ساده مي گيرند…
🌟معمولا مردم گمان مي کنند حق الناس فقط از ديوار مردم بالا رفتن يا دست در جيب مردم کردن است، غافل از آنکه حق الناس بسيار ريز است مانند: ماشينش را جايي پارک مي کند که مزاحمت براي مردم است… مغازه داری که پول کالا را به بيشتر رند مي کند مثلا شده هزار و نهصد تومان مي گويد دو هزار تومان.عابر پياده از چراغ قرمز مي گذرد…. از پله هاي آپارتمان چنان مي دود که همسايه ها اذيت مي شوند… دم در مسجد کفش ها را مي گزارد که باعث مي شود مردم پاي شان را از زمين بيشتر بلد کنند تا کفش ها لگد نشود… کالاي تاريخ گذشته يا بي کيفيت مي فروشند…امام جماعتي که دير مي آيد… صداي آهنگ يا حتي مداحي و قرآنش از مغازه يا منزل بلند است و ديگران را اذيت مي کند…. در اداره از وقت مردم مي زند و نماز مستحبي يا کتاب يا … مي خواند….👈 اينها بسيار ظريف است. اگر اين مسائل كوچك را دقت نكنيم كم كم، تخم مرغ دزد…
🌟 ثبات بر صراط مستقیم، آن چیزی است که انسان هر روزی بارها و بارها از خدای متعال می‌خواهد: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم». خوب، شما که در صراط مستقیم‌اید، «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيم» یعنی: در سرِ دو راهی‌ها، ما را به آن راهی که #صراط_مستقیم است، هدایت کن! یعنی ما را مستمراً بر این صراط قرار بده که از آن منصرف و منحرف نشویم…
🧚♂دل سوختن عزرائیل
🦋روزی رسول خدا (ص) نشسته بود، عزراییل به زیارت آن حضرت آمد. پیامبر(ص) از او پرسید: ای برادر! چندین هزار سال است که تو مأمور قبض روح انسان ها هستی، آیا در هنگام جان کندن آنها دلت برای کسی سوخته است؟
عزارییل گفت در این مدت دلم برای دو نفر سوخت:
✨۱- روزی دریایی طوفانی شد و امواج سهمگین آن یک کشتی را در هم شکست همه سر نشینان کشتی غرق شدند، تنها یک زن حامله نجات یافت او سوار بر پاره تخته کشتی شد و امواج ملایم دریا او را به ساحل آورد و در جزیره ای افکند و در همین هنگام فارغ شد و پسری از وی متولد شد، من مأمور شدم که جان آن زن را بگیرم، دلم به حال آن پسر سوخت.
✨۲- هنگامی که شداد بن عاد سالها به ساختن باغ بزرگ و بی نظیر خود پرداخت و همه توان و امکانات و ثروت خود را در ساختن آن صرف کرد و خروارها طلا و جواهرات برای ستونها و سایر زرق و برق آن خرج نمود تا تکمیل نمود. وقتی خواست به دیدن باغ برود همین که خواست از اسب پیاده شود و پای راست از رکاب به زمین نهد، هنوز پای چپش بر رکاب بود که فرمان از سوی خدا آمد که جان او را بگیرم، آن تیره بخت از پشت اسب بین زمین و رکاب اسب گیر کرد و مرد، دلم به حال او سوخت بدین جهت که او عمری را به امید دیدار باغی که ساخته بود سپری کرد اما هنوز چشمش به باغ نیفتاده بود اسیر مرگ شد.
در این هنگام جبرئیل به محضر پیامبر (ص) رسید و گفت ای محمد! خدایت سلام می رساند و می فرماید: به عظمت و جلالم سوگند شداد بن عاد همان کودکی بود که او را از دریای بیکران به لطف خود گرفتیم و از آن جزیره دور افتاده نجاتش دادیم و او را بی مادر تربیت کردیم و به پادشاهی رساندیم، در عین حال کفران نعمت کرد و خود بینی و تکبر نمود و پرچم مخالفت با ما بر افراشت، سر انجام عذاب سخت ما او را فرا گرفت، تا جهانیان بدانند که ما به آدمیان مهلت می دهیم و لی آنها را رها نمی کنیم.
چرا باید از روى جهنم به سوى بهشت رفت؟
از یکسو بهشتیان با مشاهده دوزخ قدر عافیت بهشت را بهتر مى دانند، و از سوى دیگر وضع صراط در آنجا تجسمى است از وضع ما در اینجا، باید ار روى جهنم سوزان شهوات گذر کرد و به بهشت تقوا رسید، و از سوى سوم تهدیدى است جدّى براى همه مجرمان و آلودگان که سرانجام گذرگاهشان از این راه باریک خطرناک است.لذا در حدیث «مفضل بن عمر» مى خوانیم که مى گوید از امام صادق(ع) درباره «صراط» سؤال کردم فرمود: صراط همان طریق به سوى معرفت و شناخت خداوند متعال است.سپس افزود: دو صراط است، صراطى در دنیا و صراطى در آخرت، و امّا صراط در دنیا همان امام واجب الاطاعه است، هرکس او را بشناسد و به هدایت او اقتداء کند از صراطى که پلى است بر جهنم در آخرت مى گذرد، و هر کس او را در دنیا نشناسد قدمش بر صراط آخرت مى لرزد و در آتش جهنم سقوط مى کند…
معانى الاخبار صفحه ۳۲ حدیث۱٫
🌟در تفسیر امام حسن عسکرى(ع) این دو صراط (صراط دنیا و آخرت) به صراط مستقیم معتدل بین «غلّو» و «تقصیر» و «صراط آخرت» تفسیر شده است…
بحار جلد ۸ صفحه ۶۹ حدیث ۱۸٫
🌟این نکته نیز قابل توجّه است که در روایات اسلامى عبور از این راه پر خطر مشکل شمرده شده است، در حدیثى از رسول خدا(ص) و👈 هم از امام صادق (ع) آمده است: اِنَّ عَلَى جَهَنَّمَ جِسْراً اَدَقُّ مِنْ الشَّعْرِ وَ اَحَدُّ مِنْ السَّیفِ: «بر دوزخ پلى است باریکتر از مو و تیزتر از شمشیر»!…
🌟صراط «مستقیم» و حقیقت «ولایت» و «عدالت» در این دنیا نیز چنین است، باریکتر از مو، و تیزتر از شمشیر، چرا که خطّ مستقیم خط باریکى بیش نیست، و بقیه هر چه هست خطوط انحرافى در چپ و راست است…
🌟بدون شک ارتباط با پیغمبر اکرم (ص) و خاندان رسول الله (ص)مى تواند عبور از این جاده مخوف را آسان سازد، در حدیثى از پیغمبر اکرم (ص)مى خوانیم: اِذا کانَ یَوْمُ الْقِیامَةِ وَ نُصِبَ الصِّراطُ عَلَى جَهَنَّمَ لَمْ یَجُزْ عَلَیْهِ اِلا مَنْ کانَ مَعَهُ جَوازٌ فیه وَلایَةُ عَلیِّ بْنِ اَبی طالِب(ع)!:👇 «روز قیامت هنگامى که صراط روى جهنم قرار داده شود تنها کسانى از آن عبور مى کنند که اجازه اى داشته باشند و در آن اجازه ولایت علی بن ابی طالب(ع) بوده باشد»… بحار الانوار جلد ۸ صفحه ۶۸ حدیث ۱۱٫
🌟 آخرین سخن در اینجا درباره بعد تربیتى ایمان به چنین صراطى است، گذرگاه مخوف، لغزنده، خطرناک، باریکتر از مو، تیزتر از شمشیر، گذرگاهى که مواقف و ایستگاههاى متعددى دارد، و در هر موقف از چیزى سؤال مى کنند، در یک جا از نماز، جاى دیگرى از امانت وصله رحم، جائى از عدالت، و مانند آن، گذرگاهى که اجازه عبور از آن بدون ولایت پیامبر(ص) و امیرمؤمنان على(ع) و تخلّق به اخلاق آنها امکان پذیر نیست، و بالاخره گذرگاهى که هرکس به مقدار نور ایمان و عمل صالحش توانائى عبور از آن را دارد، و اگر کسى نتواند به سلامت از آن بگذرد سقوطش در دوزخ حتمى است، و هرگز به کانون نعمتهاى معنوى و مادى پروردگار، یعنى بهشت راه نخواهد یافت….و طبیعى است که صراط قیامت که تجسّم عینى از این صراط است چنین باشد….
🌟پل صراط دارای عقبات و گذرگاه‌های بسیاری است که هر عقبه به اسم واجبات و محرّمات الهی است؛ یعنی به تعداد واجبات و محرّماتی که انسان‌ها مکلّف به انجام و ترک آن شده‌اند، عقبه و گذرگاه وجود دارد…. بنابراین، اگر در روایات وارده در این باب، تعداد یا نوع ایستگاه های بیان شده با یکدیگر از جهت عدد یا نام متفاوت بوده دلیل بر تعارض و تضاد روایات نیست، بلکه در هر روایتی برخی از آن مصادیق، برای نمونه بیان شده‌اند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین عقبات و گذرگاه‌ها بر روی پل صراط اشاره میشود:
🌟 یک 👈 عقبه ولایت: در این عقبه تمام افراد را نگه می‌دارند و از ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) و امامان بعد از او سؤال می‌پرسند، هر کس در دنیا امام خود را بشناسد و از دستوراتش پیروى نماید از صراط آخرت خواهد گذشت، هر کس او را نشناسد پایش در صراط جهنم خواهد لغزید و میان جهنم خواهد افتاد…
🌟 دو👈 عقبه مرصاد(کمین‌گاه): خداوند متعال می‌فرماید: «به یقین پروردگار تو در کمین‌گاه (ستمگران) است!».
امام صادق(ع) فرمود:«مرصاد، گذرگاهى است بر پُل صراط که هیچ بنده ستمگرى از آن نخواهد گذشت»؛👈 یعنی خدای متعال در این عقبه و گذرگاه، حق هر مظلومی را از ستمگران می‌گیرد و از هیچ ستمگری گذشت نخواهد کرد…
🌟 سه👈 عقبه رحم: امام باقر(ع) به نقل از رسول اکرم(ص) می‌فرماید: «در روز قیامت وقتی جهنم را آوردند پُل صراط را بر روی آن می‌گذارند که خودش دارای سه پُل است بر روی یک پُل، امانت و صله رحم می‌باشد و بر پُل دوم، نماز، بر پُل سوم، عدالت پروردگار عالمیان است. پس مردم را تکلیف میکنند که بر صراط عبور کنند. در عقبه صله رحم و امانت، ایشان را نگه می‌دارند اگر قطع رحم و یا خیانت در اموال مردم کرده باشند از این عقبه نمی‌گذرند تا از عهده آن بر آیند در غیر این صورت به جهنم می‌افتند. اگر از این عقبه نجات پیدا کنند در عقبه نماز، ایشان را نگه دارند، اگر از این عقبه نجات یافتند باید در عقبه عدالت الهی برای پاسخ‌گویی به حق بندگان نگه داشته شوند، اگر از این عقبه هم به سلامت عبور کردند نجات پیدا میکنند و خدا را حمد و ستایش می‌نمایند»….
🌟چهار👈 عقبه امانت: چنانچه در قرآن کریم می‌خوانیم: «خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها رابه صاحبانش بدهید! و هنگامى که میان مردم داورى می‌کنید، به عدالت داورى کنید! خداوند، اندرزهاى خوبى به شما می‌دهد! خداوند، شنوا و بینا است». در روایتی که امام باقر(ع) از پیامبر(ص) نقل فرمود و در بالا به آن اشاره شد؛ یکی از عقبات بر روی پل صراط، عقبه امانت معرّفی شده است…
🌟 پنج 👈 عقبه نماز: امام صادق (ع) فرمود: «اولین چیزی که از انسان در روز قیامت پرسیده میشود و مورد حساب رسی قرار می‌گیرد نماز است»….
🌟 پس از طی نمودن ایستگاه‌ها و گذر گاه‌های یاد شده؛ سرانجام انسان، به جهنّم یا بهشت ختم میشود، و نامه اعمال هر دو گروه به دست آنها داده میشود، اهل تقوا و پرهیزگاران، گروه گروه به تناسب کارهای نیک خود در دنیا و پیروی از پیامبران الهی خویش، با احترام و تکریم از سوی فرشتگان خداوند از درهای هشت‌گانه بهشت که از قبل بر روی آنان گشوده شده بود و انتظار ورود آنان را می‌کشید وارد بهشت میشوند و فرشتگان از آنان استقبال نموده، سلام میکنند و می‌گویند: شما پاکیزه شدید داخل بهشت شوید و تا ابد در آن بمانید…
🌟 اما اهل دوزخ چون مایل به رفتن به سوی دوزخ نیستند فرشتگان عذاب به زور و زجر، بر گردن و دست و پایشان غل و زنجیر انداخته و با تازیانه‌هاى آتشین آنها را دسته دسته به مقتضای راه و روش و چگونگی گناهانشان در دنیا؛ مانند کفر، شرک، انکار ضروریات دین و… از هر کدام از درهای هفت‌گانه جهنم وارد جهنم میکنند. نگهبانان جهنم آنان را مسخره میکنند و می‌گویند آیا برای شما پیامبری فرستاده نشده بود که شما را از چنین روزی بترساند و آگاه نماید؟ آنان در جواب می‌گویند چرا فرستاده شده بود. آنگاه به آنان گفته میشود داخل جهنم شوید که بد جایگاه و منزل‌گاهی برای شما خواهد بود.
کتاب راهنمای سفر اخرت
ناصر کاوه
دعوتید به کانال دوستان در واتساپ
دعوتید به کانال شهدا تلگرام
